Cảnh báo nguy cơ bị lừa đảo về xuất khẩu lao động

Thủ đoạn mà những kẻ lừa đảo trong lĩnh vực XKLĐ thường sử dụng là làm giả giấy tờ, hồ sơ, hợp đồng lao động đi làm việc tại nước ngoài, có dấu giả và giả mạo chữ ký của lãnh đạo Cục Quản lý lao động ngoài nước hoặc Trung tâm Lao động ngoài nước. Vụ lừa đảo đưa người đi XKLĐ tại Nhật Bản nhằm chiếm đoạt hơn 11 tỷ đồng của Chu Đình Huy, trú tại Khu đô thị Bắc Linh Đàm, phường Hoàng Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội) vừa bị khởi tố là một thí dụ. Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về quản lý kinh tế và chức vụ (Công an thành phố Hà Nội) cho biết, Chu Đình Huy đã mạo danh là nhân viên Công ty cổ phần Xuất khẩu lao động và dịch vụ vận tải thủy miền Nam, lợi dụng giấy phép hoạt động, phiếu thu tiền của công ty này (chi nhánh tại Hưng Yên) để lừa đảo. Sau khi nhận tiền, Huy đã nhờ người làm giả visa, thẻ lưu trú đưa cho NLĐ, rồi nhiều lần hẹn lịch bay, để NLĐ tin tưởng. Khoảng 200 NLĐ tại hơn 10 tỉnh, thành phố trong cả nước đã trở thành nạn nhân của Chu Đình Huy trong vụ án này. Một hình thức lừa đảo nữa là các đối tượng dụ dỗ NLĐ đi XKLĐ “chui” thông qua các con đường du lịch, du học, thăm người thân, kết hôn giả, rồi bán cho chủ sử dụng lao động ở nước ngoài. Riêng tỉnh Bắc Giang, theo thống kê của Công an tỉnh, ba năm trở lại đây, mỗi năm có trung bình gần 5.000 người vượt biên trái phép sang Trung Quốc lao động “chui”, một số nơi hình thành đường dây tổ chức đưa người qua biên giới. Hệ lụy của việc XKLĐ “chui” là NLĐ bị mất tiền, không tìm được việc làm, bị bắt, bị phạt tiền, phạt tù, có khi mất cả tính mạng mà không được sự bảo vệ của pháp luật, phải âm thầm gánh chịu hậu quả.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng lừa đảo trong lĩnh vực XKLĐ là do NLĐ thiếu hiểu biết pháp luật, thiếu thông tin.

Nhiều người không biết hỏi cơ quan nào, liên hệ với ai để làm thủ tục đi XKLĐ. Do thiếu thông tin, nhẹ dạ, cả tin, lại có tâm lý nôn nóng muốn được đi ngay, NLĐ dễ bị các đối tượng cò mồi dụ dỗ, lợi dụng để lừa đảo bằng những lời hứa hẹn đưa đi làm việc ở những thị trường có thu nhập cao, lại không đòi hỏi cao về tay nghề, trình độ ngoại ngữ.

Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân do sự quản lý chưa chặt chẽ của cơ quan chức năng.

Thế nên mới có tình trạng một số doanh nghiệp lập các chi nhánh, trung tâm, cơ sở đào tạo tràn lan, là “mảnh đất” cho các đối tượng cò mồi hoạt động lừa đảo. Việc thẩm định tư cách, kiểm tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp được cấp phép XKLĐ cũng chưa chặt chẽ, kịp thời, chế tài xử phạt chưa đủ mạnh. Các văn bản quy định của pháp luật trong lĩnh vực XKLĐ còn có những bất cập như: chưa quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân liên quan; chưa quy định đầy đủ các hành vi bị nghiêm cấm.

Luật cũng chưa quy định chặt chẽ các điều kiện để doanh nghiệp được phép hoạt động trong lĩnh vực XKLĐ, vì thế chưa hạn chế được số lượng doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này ngày càng tăng, cạnh tranh không lành mạnh và thiếu trách nhiệm với NLĐ.

XKLĐ là nhu cầu chính đáng của người dân để làm giàu cho gia đình, quê hương, đất nước.

Để ngăn chặn các hành vi lừa đảo trong lĩnh vực XKLĐ, bảo vệ quyền lợi của người dân, rất cần sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương, từ việc phổ biến pháp luật trong lĩnh vực XKLĐ, thông tin về doanh nghiệp có chức năng XKLĐ, thị trường lao động ngoài nước, điều kiện, tiêu chuẩn, mức lương, chi phí…

đến công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm, hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan. Bên cạnh đó, để bảo vệ quyền lợi của mình, NLĐ cần hết sức tỉnh táo, tìm hiểu kỹ thông tin qua các kênh chính thống, đó là cơ quan Lao động – Thương binh và Xã hội các cấp, các báo đài, chính quyền địa phương. Đồng thời, NLĐ cần liên hệ trực tiếp với doanh nghiệp được Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội cấp giấy phép XKLĐ, hoạt động có uy tín, làm các thủ tục đăng ký, nộp tiền… tại trụ sở chính, chi nhánh hay văn phòng đại diện chính của doanh nghiệp đó, không nên thông qua tổ chức, cá nhân trung gian, môi giới.