Câu thành ngữ Nhật Bản “馬の耳に念仏” (うまのみみにねんぶつ, Uma no Mimi ni Nenbutsu) dịch nghĩa là “tụng kinh vào tai ngựa.” Thành ngữ này biểu đạt ý nghĩa rằng khi bạn nói hoặc giảng giải điều gì đó với một người mà họ không hiểu hoặc không quan tâm, thì lời nói đó trở nên vô nghĩa, giống như tụng kinh Phật trước một con ngựa, nó không thể hiểu được.
Tương đồng với Văn hóa Việt Nam:
Trong văn hóa Việt Nam, có hai câu thành ngữ tương tự là “Đàn gẩy tai trâu” và “Nước đổ đầu vịt.”
- “Đàn gẩy tai trâu”: Hình ảnh này mô tả việc chơi nhạc cụ đàn (một loại nhạc cụ tinh tế) trước một con trâu – một loài động vật không hiểu được sự tinh tế của âm nhạc. Câu thành ngữ này ngụ ý rằng khi bạn nói chuyện hoặc cố gắng giảng giải điều gì đó cao siêu cho người không hiểu biết hoặc không quan tâm, thì nỗ lực đó cũng trở nên vô ích.
- “Nước đổ đầu vịt”: Câu này ám chỉ việc nói hay làm điều gì đó mà người khác không để tâm hoặc không tiếp thu, giống như nước chảy trên lưng vịt, trôi đi mà không thấm vào đâu.
Sự tương đồng trong văn hóa và nhân sinh quan:
Cả ba câu thành ngữ này đều phản ánh một sự thật phổ biến trong cuộc sống rằng không phải ai cũng có thể hiểu hoặc tiếp nhận những điều được nói ra, dù chúng có giá trị thế nào. Điều này cho thấy sự tương đồng trong cách nhìn nhận của người Việt Nam và người Nhật Bản về việc truyền đạt tri thức hay ý tưởng. Cả hai nền văn hóa đều nhận ra rằng không phải mọi sự cố gắng đều mang lại kết quả như mong muốn nếu đối tượng không có khả năng hoặc không sẵn lòng tiếp nhận. Điều này phản ánh một cái nhìn thực tế về nhân sinh, về sự khó khăn trong việc giao tiếp và truyền đạt giữa con người với nhau, đặc biệt là khi có sự khác biệt lớn về tri thức, quan điểm hoặc thái độ.
Sự tương đồng này cũng cho thấy cả hai nền văn hóa đều chú trọng đến giá trị của việc hiểu và tiếp thu tri thức, nhưng cũng nhận thức được giới hạn của quá trình này trong các hoàn cảnh khác nhau.
