Câu thành ngữ Nhật Bản “知らぬが仏” (Shiranuga Hotoke) có thể dịch nghĩa là “Nếu không biết, bạn có thể bình an như Phật”. Ý nghĩa sâu xa của câu này nằm ở việc nhấn mạnh rằng sự không biết, không nhận thức được sự thật có thể mang lại sự thanh thản và bình an trong tâm hồn, giống như sự yên tĩnh và an lành của Phật. Điều này có thể được hiểu là khi chúng ta không biết về những điều xấu xa hay những sự thật đau lòng, chúng ta sẽ không phải đối mặt với sự lo lắng, sợ hãi, hay những cảm xúc tiêu cực khác, và nhờ đó, chúng ta có thể sống một cuộc sống bình yên hơn.
Tương tự, câu thành ngữ Việt Nam “Ngu si hưởng thái bình” cũng mang một ý nghĩa tương đương. Cụm từ “ngu si” ở đây không hoàn toàn mang nghĩa tiêu cực như thường thấy, mà nó ám chỉ việc không biết hoặc không quan tâm đến những điều phức tạp hay rắc rối. Câu tục ngữ này muốn nói rằng, trong nhiều trường hợp, việc giữ cho mình một tâm trạng “vô tư”, không quan tâm đến những vấn đề phức tạp, có thể giúp con người tránh được những căng thẳng, lo lắng và nhờ đó mà sống bình yên hơn.
Sự tương đồng văn hoá của Việt Nam và Nhật Bản
Sự tương đồng trong cách diễn đạt của hai câu thành ngữ này phản ánh một giá trị văn hóa chung giữa Việt Nam và Nhật Bản: sự đề cao tinh thần sống bình yên, tránh xa những phiền toái của cuộc đời. Trong cả hai nền văn hóa, việc giữ cho tâm hồn thanh thản, không bị xao động bởi những điều không tốt đẹp trong cuộc sống là điều được trân trọng. Điều này có thể xuất phát từ những giá trị truyền thống Á Đông, nơi mà sự hòa hợp, bình yên và cân bằng trong cuộc sống luôn được đặt lên hàng đầu.
Ở Nhật Bản, triết lý Phật giáo có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần, và nó thể hiện rõ trong câu thành ngữ “知らぬが仏”. Sự không biết ở đây không chỉ là một trạng thái tạm thời của sự vô tri, mà còn là một sự lựa chọn có ý thức để giữ cho tâm hồn không bị xao động. Cũng như vậy, ở Việt Nam, câu “Ngu si hưởng thái bình” phản ánh một sự khôn ngoan dân gian: biết khi nào nên tránh xa những rắc rối để giữ lấy sự thanh thản trong cuộc sống.
Như vậy, cả hai câu thành ngữ đều chỉ ra rằng đôi khi, việc không biết hoặc không quan tâm đến những điều có thể gây hại cho tâm trí lại chính là con đường dẫn đến hạnh phúc và bình yên. Đây là một triết lý sống có giá trị trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi con người thường xuyên bị áp lực bởi những thông tin và sự thật phức tạp. Trong cả hai nền văn hóa, giá trị của sự thanh thản trong tâm hồn được đánh giá cao, và đó chính là điểm tương đồng đáng chú ý giữa hai câu thành ngữ này.
ATK
