Khi nhắc đến Nhật Bản người ta ngay lập tức nghĩ đến hình ảnh hoa anh đào rực rỡ hay ngọn núi Phú Sĩ hùng vĩ chứ ít ai nghĩ đến một người Nhật tươi cười, thân thiện, nồng hậu. Tuy nhiên, nếu có dịp đến xứ sở Phù Tang, có lẽ bạn sẽ phải thay đổi quan niệm này…
Ấn tượng đầu tiên và mạnh mẽ nhất có lẽ là nụ cười. Hình ảnh người Nhật tươi cười có thể thấy ở khắp mọi nơi. Ví dụ cần hỏi đường đi thì bạn chỉ cần đến gần một người nào đó, nói “sumimasen” (xin lỗi) là ngay lập tức nhận được một nụ cười, sẵn sàng nghe và trả lời bạn rất nhiệt tình.
Khi vừa đáp xuống sân bay Narita, những du học sinh chúng tôi đã rất ngạc nhiên khi được các nhân viên hải quan tiếp đón lịch sự với nụ cười trên môi, nhiệt tình hướng dẫn các thủ tục nhập cảnh. Ngạc nhiên thứ hai là nụ cười của bác tài xế xe buýt. Bác tài tay đeo găng tay trắng, mặc đồng phục ngồi sẵn ở vị trí sẵn sàng làm nhiệm vụ và mỗi người khách bước lên xe đều được bác tài cúi chào và nói rõ to “konnichiwa” (xin chào). Tôi tranh thủ đếm bác vừa cười vừa nói đến… 32 lần.
Dĩ nhiên, nhiệt tình và tươi cười nhiều nhất là các nhân viên khách sạn, nhà hàng, hướng dẫn viên, bán hàng, y tá, bác sĩ… Khi du học sinh chúng tôi vừa mới đến Nhật có rất nhiều vấn đề chưa biết, rất muốn hỏi các nhân viên nhà trường. Thế nhưng do vẫn mang tâm lý như lúc còn ở trong nước, sợ rằng sẽ bị… la hay mặt nặng mày nhẹ, thế là cả bọn không dám hỏi gì… Nhưng từ nhân viên quầy tiếp tân đến bác bảo vệ đều hết sức vui vẻ hướng dẫn chỉ bảo, không những vậy còn hỏi chúng tôi những gì họ hướng dẫn trước đó có kết quả thế nào…
Sự ngạc nhiên thứ ba là sự niềm nở của nhân viên ở văn phòng ủy ban (tương đương UBND tỉnh, thành ở Việt Nam), nơi chúng tôi đến làm hồ sơ xin đăng ký tạm trú cho người nước ngoài. Hoàn toàn không có những câu hỏi nhát gừng hay những khuôn mặt lạnh lùng, thay vào đó là những nụ cười thường trực trên môi. Khi chúng tôi ghi sai, cô nhân viên cũng tươi cười đưa cho tờ giấy khác và hướng dẫn cụ thể rõ ràng, trong 5 phút là xong, hẹn ngày đến lấy. Theo lời hẹn không sai một phút, chúng tôi quay lại và ngay lập tức nhận giấy tạm trú.
Trong suốt thời gian học tập ở Nhật chúng tôi nhìn thấy người Nhật cười, người Nhật làm việc, người Nhật lịch sự, và bất giác nhớ về Việt Nam. Nhớ những lần bị nhân viên cửa hàng quần áo “đốt phong long”, những lần bị cô thủ thư ở trường đại học quát mắng, những lần bị bảo vệ một công ty nạt nộ… mà thấy chạnh lòng.
Khóa học rồi cũng kết thúc, tôi tạm biệt xứ sở Phù Tang về lại Việt Nam thân yêu. Trong sân bay Tân Sơn Nhất, mặc dù vẫn còn ở bên trong phòng làm thủ tục nhập cảnh nhưng chúng tôi đã cảm nhận được “không khí Việt Nam”, như lời nói đùa của cô bạn: khi gặp nhân viên sân bay không biết cười có nghĩa là đã về nước. Tự nhiên tôi thấy nhớ những nụ cười Nhật Bản…
