Theo FSI, tiếng Nhật là một trong 5 ngôn ngữ khó học nhất bên cạnh tiếng Ả Rập, Hàn Quốc, Quan Thoại và Quảng Đông.
Người Nhật sử dụng cấu trúc câu SOV (Subject Object Verb) trong khi nhiều nước khác sử dụng cấu trúc SVO (Subject Verb Object). Điều này càng gây nhiều khó khăn cho người nước ngoài vì phải thay đổi cách suy nghĩ lẫn cách nói.
Không giống như nhiều ngôn ngữ khác, tiếng Nhật có ba hệ thống chữ gồm Hiragana, Katakana và Kanji. Bên cạnh đó, còn có nhiều trường hợp sử dụng các loại hình ngôn ngữ khác nhau dựa vào ngữ cảnh hay ý nghĩa mà người nói muốn truyền đạt. Dưới đây là một số mẹo hữu ích cho bạn khi học tiếng Nhật:
1. Học kĩ ngay từ những điều cơ bản nhất
Mặc dù học Hiragana và Katakana là việc khá dễ dàng, nhưng nhiều người học vẫn bỏ qua những điều cơ bản trước khi học hai bảng chữ đó. Trong tiếng Anh, nếu bạn viết thư với chữ viết xấu hay kiểu cách, đó có thể chỉ đơn thuần là do thói quen của bạn và người đọc vẫn có thể hiểu những gì bạn viết; nhưng nếu bạn viết tiếng Nhật kiểu như vậy, người đọc sẽ khó mà hiểu được bạn đang viết gì, đôi khi bạn cũng có thể viết nhầm sang chữ khác nữa. Thậm chí, ở Nhật, nếu bạn viết chữ quá xấu hoặc không đúng, người ta sẽ nghĩ rằng bạn không tôn trọng họ, kể cả khi lý do chỉ là vì bạn không biết cách viết đúng mà thôi.
Để tránh những khó khăn lẫn hiểu lầm về sau, lời khuyên cho bạn là hãy học cách viết từng nét chữ. Điều đó cũng sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong việc học kanji về sau.
2. Đừng bỏ cuộc!
Đôi lúc trong quá trình học tiếng Nhật, bạn cảm thấy một bài học quá khó và tự nhủ “Mình sẽ quay lại sau mà!”. Nhưng rồi cuối cùng bạn chẳng bao giờ ngó ngàng đến nó nữa. Hãy cố gắng học miệt mài, tận dụng tối đa các cách học và chú ý đến các cuộc hội thoại trong sách, đồng thời học cách kết hợp từ lẫn sắp xếp câu, tiền tố, hậu tố… Điều quan trọng là bạn phải nhớ rằng không được sang bài tiếp theo khi mà bài trước đó bạn vẫn chưa nắm rõ, chưa có phản xạ nhanh.
3. Đầu tư vào một số tài liệu học tập chất lượng
Nếu bạn đang học tiếng Nhật, hãy cố gắng tìm sách giáo khoa tốt nhất cho bản thân mình. Việc sử dụng một cuốn sách giáo khoa không phù hợp hay không đủ chất lượng có thể khiến năng suất học tập của bạn giảm đi, từ đó con đường đến với thành công của bạn sẽ trở nên dài và nhiều chông gai hơn. Tôi đã từng nghỉ học một giáo viên tiếng Nhật vì một vài điều trong sách giáo khoa của tôi đã lỗi thời. Liệu việc học một cuốn sách lỗi thời để bắt đầu có phải lựa chọn đúng đắn?
Nhưng trên thực tế, một cuốn sách giáo khoa tốt vẫn chưa đủ để giúp bạn giỏi tiếng Nhật. Cái cốt yếu nằm ở cách học lẫn khả năng của bạn.
Bên cạnh sách, hãy đầu tư vào một quyển từ điển có kanji, hiragana và katakana cùng định nghĩa bằng ngôn ngữ của bạn. Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn mua một số công cụ giúp học tiếng Nhật như thẻ flashcard,…
4. Xem nhiều phim hoạt hình, phim ảnh, anime và nghe/hát nhiều bài tiếng Nhật
Người Nhật ngày càng nổi tiếng ở nước ngoài nhờ anime, manga (truyện tranh), nhạc rock và pop Nhật Bản… Có nhiều người học tiếng Nhật yêu thích chúng, do đó họ cố gắng tìm bản tiếng Nhật và dịch ra thay vì chờ người khác dịch sách và xuất bản.
Đây là một cách khá khó khi bạn sẽ đối mặt với nhiều thử thách về cả từ vựng lẫn ngữ pháp. Tuy nhiên nếu kiên trì và học tập hiệu quả theo cách này, vốn từ vựng của bạn sẽ tăng lên đáng kể. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bắt chước những lời thoại của nhân vật để áp dụng vào tình huống tương tự trong cuộc sống.
5. Hát những bài hát karaoke bằng tiếng Nhật
Hát karaoke bằng tiếng Nhật sẽ giúp bạn tăng cường khả năng phản xạ với kanji và kana. Không chỉ vậy, học theo cách này còn có thể giúp bạn ghi nhớ từ vựng và ngữ pháp tốt hơn.
6. Tìm một người bạn đồng hành để trò chuyện bằng tiếng Nhật ngay từ đầu
Việc tìm một người Nhật để trao đổi không phải lúc nào cũng bắt bạn phải “rút hầu bao” bởi người Nhật thường rất thích có một người bạn để cùng đàm thoại tiếng Anh. Hãy lắng nghe và trao đổi cùng nhau, hai bạn có thể giúp đỡ nhau cùng tiếng bộ. Cách này sẽ mang lại cho bạn khả năng phản xạ và tư duy nhanh, giúp bạn đỡ bị “khớp” khi nói chuyện cùng người Nhật.
Các cuộc trò chuyện ở trong sách vở thường rập khuôn và máy móc, và trong thực tế cuộc sống, không ai nói chuyện kiểu như vậy. Trò chuyện cùng người Nhật sẽ cho bạn cơ hội ứng dụng những mẫu câu thực tế hơn. Có nhiều nhóm mà bạn có thể tìm kiếm một người bạn trao đổi ngôn ngữ, ví dụ như meetup.com, Craigslist hay những nhóm học tập tại địa phương của bạn.
7. Hãy thận trọng với các chương trình “học tiếng Nhật bằng tiếng Nhật”
Học ngay tại nước bản địa là cách tốt nhất để học bất kì ngôn ngữ nào. Nhưng đó là cách học dành cho những người đã tương đối thành thạo ngôn ngữ đó. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể khởi đầu theo cách học như vậy.
Ở Mỹ có các chương trình học ngay tại nước bản địa và trại hè cho trẻ em hay sinh viên đại học. Phần lớn trong số đó không cho phép người tham gia giao tiếp ngôn ngữ mẹ đẻ mà phải giao tiếp hoàn toàn bằng ngôn ngữ mình muốn học, chẳng hạn như tiếng Nhật. Những chương trình này hướng người học đến việc “học như một đứa trẻ” mà dường như quên mất rằng người lớn đã trải qua giai đoạn thu nhận ngôn ngữ và khả năng học hỏi lẫn ghi nhớ không thể tốt như trước được.
Nếu không thông thạo tiếng Nhật, hãy cân nhắc lời tôi trước khi đăng kí tham gia những khóa học trên. Nếu bạn là người mới bắt đầu hoặc chưa học tiếng Nhật, đừng mong đợi những khóa học như thế sẽ giúp mình tiến bộ hơn.